بیماری منییر (Meniere’s disease) نوعی اختلال است که گوش داخلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گوش داخلی مسئول شنوایی و تعادل است. این بیماری سرگیجه و احساس چرخش را به دنبال دارد. همچنین می‌تواند به مشکلات شنوایی و صدای زنگ در گوش منجر شود. بیماری منییر معمولا فقط در یک گوش مشاهده می‌گردد.
این بیماری مزمن است، اما درمان و تغییر سبک زندگی می‌تواند به سهولت رفع علائم آن کمک کند. بسیاری از افرادی که به بیماری منییر مبتلا شده‌اند، طی چند سال پس از تشخیص به بهبودی خواهند رسید.
چه عواملی باعث ایجاد بیماری منییر (Meniere’s disease) می‌شوند؟
علت بیماری منییر مشخص نیست، اما دانشمندان معتقدند که این امر ناشی از تغییر مایعات در مجاری گوش داخلی است. سایر دلایل پیشنهادی شامل بیماری خودایمنی، آلرژی و ژنتیک می‌باشد.
علائم بیماری منییر چیست؟
علائم این بیماری، با عنوان بخش یا “episodes” و حمله یا “attacks” شناخته می‌شوند که شامل موارد زیر می‌باشد:
- سرگیجه، با حملاتی که از چند دقیقه تا 24 ساعت ادامه دارد.
- کم‌شنوایی گوش آسیب دیده
- وزوز گوش یا احساس زنگ زدن در گوش آسیب دیده
- پری شنوایی یا احساس پربودن گوش یا از دست دادن تعادل
- سردردها
- حالت تهوع، استفراغ و تعریق ناشی از سرگیجه شدید
فردی که به بیماری منییر مبتلا می‌باشد ممکن است حداقل دو یا سه علامت زیر را همزمان داشته باشد:
- سرگیجه
- کم‌شنوایی
- وزوز گوش
- پری شنوایی
بسیاری از افراد مبتلا به بیماری منییر، ممکن است بین دوره‌ها (“episodes” )علامتی نداشته باشند. بنابراین، اگر دوره‌های بیماری بدون حمله (“attacks” ) رخ دهد، بسیاری از این علائم می‌تواند منجر به مشکلات دیگری در گوش شود. بیماری منییر همچنین ممکن است با سایر اختلالات گوش داخلی مانند لابیرینیت اشتباه گرفته شود.
بیماری منییر (Meniere’s disease) چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر بیمارعلائم بیماری منیر را داشته باشد، پزشک معاینات لازم برای بررسی تعادل و شنوایی او را انجام می‌دهد و عوامل احتمالی دیگر را نیز رد خواهد کرد.
تست شنوایی
تست شنوایی یا شنوایی سنجی، برای تشخیص ابتلا به کم‌شنوایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تست، هدفون را روی گوش بیمار قرار داده و صداهایی از انواع میزان و بلندی صدا برای او پخش می‌شود. بیمار باید وقتی صدا را می‌شنود یا نمی‌شنود را اعلام کند. بنابراین، کارشناس می‌تواند از این طریق تشخیص دهد که فرد دچار کم‌شنوایی شده است یا خیر.
میزان شنوایی بیمار نیز بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا می‌تواند تفاوت بین صداهای مشابه را اعلام کند یا خیر. در این بخش، بیمار کلمات را از طریق هدفون می‌شنود و آن را تکرار می‌کند. در صورت وجود مشکل شنوایی در یک یا هردو گوش، نتایج به پزشک اعلام می‌شود.
وجود مشکل در گوش داخلی یا عصب گوش، می‌تواند باعث کم‌شنوایی شود. آزمایش الکتروکوکلئوگرافی (electrocochleography) یا (ECog) برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی گوش داخلی انجام می‌شود.
آزمایش auditory brainstem response (ABR) عملکرد اعصاب شنوایی و مرکز شنوایی در مغز را بررسی می‌نماید. در صورت بروز مشکل در گوش داخلی یا عصب گوش، به پزشک اطلاع داده می‌شود.
ایا عفونت ویروسی باعث کم‌شنوایی ناگهانی می‌شود؟
آزمایش تعادل
تست‌های تعادل، برای آزمایش عملکرد گوش داخلی بیمار انجام می‌شود. افراد مبتلا به بیماری منییر، پاسخ تعادل در یکی از گوش‌هایشان کاهش می‌یابد. آزمایش تعادل که معمولا برای بیماری منییر مورد استفاده قرار می‌گیرد، الکترونیستاگموگرافی (electronystagmography) یا (ENG) نامیده می‌شود.
در این آزمایش، الکترودهایی در اطراف چشم بیمار قرار داده می‌شود تا حرکت چشم را تشخیص دهد. این آزمایش نشان می‌دهد پاسخ تعادل در گوش داخلی باعث حرکات چشم می‌شود.
طی این آزمایش، آب سرد و گرم وارد گوش بیمار می‌شود. این عمل باعث تحریک تعادل می‌شود. حرکات غیر ارادی بیمار ردیابی می‌شود. هرگونه ناهنجاری می‌تواند نشانه مشکلی در گوش داخلی باشد.
آزمایش صندلی چرخان در موارد کمتری استفاده می‌شود. این آزمایش به پزشک نشان می‌دهد که مشکل بیمار در اثر اختلال در گوش یا مغز ایجاد شده است. این تست در کنار آزمایش ENG انجام می‌شود، زیرا، در صورت آسیب دیدگی گوش یا وجود موم داخل یکی از کانال‌های گوش بیمار، می‌تواند نتایج ENG نادرست گزارش شود. در این تست، حرکات چشم بیمار هنگام حرکت صندلی با دقت ثبت می‌شود.
آزمایش Vestibular evoked myogenic potential (VEMP)، میزان حساسیت صدا از vestibule گوش داخلی را اندازه‌گیری می‌کند.
و آزمایش posturography تعیین می‌کند کدام بخش از سیستم تعادل به درستی کار نمی‌کند. این آزمایش با بستن بند ایمنی و پای برهنه و در حال ایستاده، به چالش‌های متفاوت تعادل، پاسخ می‌دهد.
سایر آزمایشات:
مشکلات مغزی مانند multiple sclerosis (MS) یا تومورهای مغزی، می‌توانند علائمی شبیه به بیماری منییر ایجاد کنند. بنابراین، پزشک برای رد این احتمالات آزمایشات دیگری را توصیه می‌کند. همچنین ممکن است برای ارزیابی مشکلات احتمالی مغز بیمار، MRI سر یا اسکن جمجمه CT را تجویز نماید.
رژیم غذایی چه تاثیری بر بیماری منییر (Meniere’s disease) دارد؟
تغییر در رژیم غذایی ممکن است به کاهش فشار مایعات در گوش داخلی و سهولت در رفع علائم آن کمک کند. غذاها یا موادی که ممکن است در رژیم غذایی بیمار محدود شود شامل موارد زیر می‌باشد:
- نمک
- کافئین
- شکلات
- الکل
- منوسدیم گلوتامات (MSG)
همچنین نوشیدن شش تا هشت لیوان آب در روز الزامی است، زیرا بدن در این شرایط مایعات را حفظ نمی‌کند.
برای درمان بیماری منییر چه تغییراتی در سبک زندگی لازم است؟
علاوه بر رژیم‌های غذایی، تغییرات لازم در سبک زندگی بیمار شامل موارد زیر می‌باشد.
- هنگام حملات سرگیجه استراحت کنید.
- به طور منظم غذا بخورید، تا به تنظیم مایعات بدن کمک کنید.
- مدیریت استرس و اضطراب از طریق روان درمانی یا دارو
ترک سیگار و دوری از هرگونه مواد حساسیت‌زا اهمیت بسیاری دارد. هم نیکوتین و هم مواد حساسیت‌زا می‌توانند علائم بیماری منییر را وخیم‌تر کنند.
چشم‌انداز فرد مبتلا به بیماری منییر (Meniere’s disease) چیست؟
حتی اگر درمانی برای بیماری منییر وجود نداشته باشد، راهکارهای فراوانی برای کاهش علائم آن وجود دارد. در بیشتر افراد، بهبودی خود به خود دیده شده است، هر چند ممکن است سال‌ها طول بکشد. پزشک می‌تواند بیمار را در یافتن درمان مناسب کمک کند.
منبع:
